Krótka historia inteligencji. Ewolucja, sztuczna inteligencja i pięć przełomów, które ukształtowały nasz mózg - Max Solomon Bennett

 

Co ewolucja naszego mózgu może nam powiedzieć o przyszłości sztucznej inteligencji?

Od kilku lat jesteśmy świadkami niesamowitego rozwoju i ekspansji sztucznej inteligencji w kolejnych dziedzinach naszego życia. A jednak wciąż pozostają obszary, w których AI znacząco przegrywa z ludzkim mózgiem. Jak to możliwe, że AI może pokonać arcymistrza w szachach, ale nie potrafi skutecznie załadować zmywarki? Jak pokazuje Max Bennett, znalezienie odpowiedzi na to pytanie wymaga zanurzenia się w długiej historii ewolucji ludzkiego mózgu, pełnej falstartów, ślepych uliczek i innowacyjnych skoków.

Krótka historia inteligencji wypełnia lukę pomiędzy neurobiologią i AI, łącząc koncepcje z obu dziedzin w jedną opowieść. Pokazuje, w czym sztuczna inteligencja dorównała lub przewyższyła ludzki mózg, a gdzie nadal zawodzi i dlaczego. A przede wszystkim opowiada, w jaki sposób zrozumienie pięciu przełomów w ewolucji mózgu może nam pomóc przewidzieć przyszłą ścieżkę rozwoju sztucznej inteligencji.

„Krótka historia inteligencji” Maxa Solomona Bennetta to ambitna, a zarazem zaskakująco przystępna próba połączenia dwóch światów: ewolucji biologicznej i współczesnej sztucznej inteligencji. Autor stawia pytanie, które coraz częściej pojawia się w debacie publicznej – dlaczego maszyny potrafią wykonywać niezwykle złożone obliczenia, a jednocześnie nie radzą sobie z prostymi, codziennymi czynnościami? Odpowiedzi szuka nie w przyszłości, lecz głęboko w przeszłości, cofając się do samych początków życia na Ziemi.

Bennett prowadzi czytelnika przez miliardy lat ewolucji w sposób narracyjny, niemal opowieściowy. Zamiast zasypywać specjalistycznym żargonem, tłumaczy złożone procesy jasno i logicznie, pokazując, że rozwój inteligencji nie był prostą linią postępu, lecz serią prób, błędów i ślepych zaułków. Dzięki temu książka nie odstrasza laików, a jednocześnie nie spłyca tematu do poziomu popularnych uproszczeń.

Szczególnie ciekawie wypada koncepcja pięciu przełomów, które ukształtowały ludzki mózg. Autor pokazuje, że to właśnie te ewolucyjne skoki – a nie pojedynczy „gen inteligencji” – zadecydowały o naszej zdolności do adaptacji, kreatywności i rozwiązywania problemów. W tym kontekście sztuczna inteligencja jawi się nie jako konkurent człowieka, lecz jako system rozwijający się zupełnie inną ścieżką.

Dużą zaletą książki jest szeroka perspektywa. Bennett nie ogranicza się do neurobiologii, lecz sięga także po przykłady z psychologii, socjologii i historii, pokazując inteligencję jako zjawisko zbiorowe, zakorzenione w relacjach i środowisku. Dzięki temu czytelnik lepiej rozumie, dlaczego ludzki mózg tak dobrze radzi sobie z chaosem świata, a algorytmy wciąż potrzebują jasno zdefiniowanych reguł.

Autor umiejętnie rozprawia się również z popularnymi lękami związanymi z rozwojem AI. Zamiast wizji zastąpienia człowieka przez maszyny, proponuje bardziej wyważony obraz, w którym różnice między inteligencją biologiczną a sztuczną są równie istotne jak podobieństwa. To podejście uspokajające, ale nie naiwne – Bennett nie ignoruje ograniczeń ani potencjalnych zagrożeń.

Forma książki sprzyja przyswajaniu wiedzy. Liczne schematy, wykresy i ilustracje porządkują treść i pomagają zrozumieć trudniejsze fragmenty, choć dla części czytelników mogą być momentami rozpraszające. Mimo sporej objętości lektura wciąga i czyta się ją szybciej, niż sugerowałaby liczba stron.

Nie wszystkie partie książki są równie mocne. Fragmenty najbardziej szczegółowo odnoszące się do współczesnej sztucznej inteligencji wypadają nieco słabiej niż fascynujące opowieści o ewolucji życia i mózgu. Na szczęście tych technicznych odniesień nie ma na tyle dużo, by zaburzyły rytm narracji.

„Krótka historia inteligencji” to książka, która nie tylko poszerza wiedzę, ale także pobudza ciekawość i zachęca do dalszych poszukiwań. To jedna z tych popularnonaukowych pozycji, po których czytelnik zaczyna zadawać więcej pytań, niż miał na początku. Bennett udowadnia, że o najbardziej złożonych zjawiskach można pisać jasno, pasjonująco i bez protekcjonalnego tonu – i właśnie w tym tkwi największa siła tej książki.

 

Recenzja napisana przez: Gosia Celinska
Moja ocena: 8/10

 

Wydawnictwo: Zysk i S-ka

Popularnonaukowa

Data wydania: 2025-09-30

Liczba stron: 560

ISBN: 9788383356723