Ted Hughes - Żelazny Olbrzym

 

,,Żelazny Olbrzym” to napisana w 1968 roku powieść science-fiction dla dzieci Teda Hughesa, która na rodzimym rynku jest znana jako "The Iron Gigant" i została okrzyknięta bestsellerem, natomiast w Polsce zyskała uznanie pewnej grupy czytelników a dość niedawno ukazała się w nowej. Wszystko dzięki młodziutkiemu i stawiającego pierwsze kroki wydawnictwu Skład Papieru, które postarało się aby ich debiutancka książka nie tylko wabiła swoim wyglądem ale również była starannie wydana. W rezultacie otrzymaliśmy sporej wielkości album w twardej oprawie (z widniejącej na nim robotem - gigantem), dobrej jakości papier, sporej wielkości czcionkę, która dodatkowo została stylizowana jak również barwne ilustracje wielokrotnie nagradzanego ilustratora oraz pisarza Chrisa Moulda - adekwatne zarówno do opowiedzianej historii jak i klimatu, który w niej panuje. Całość wygląda niczym porządna pozycja kolekcjonerska.

Przedstawioną historię można kojarzyć z animowanego filmu z 1999 roku pt"Stalowy gigant" (w oryginale "The Iron Giant”, który nie jest ekranizacją a adaptacją na motywach powieści). Treść została podzielona na pięć części i opowiada historię przyjaźni małego chłopca z tytułowym Żelaznym Olbrzymem. Gigant pojawił się nagle i ze zbacza urwiska przywędrował do małego miasteczka. Nikt nie wie wie jak powstał, skąd przybył i jakie ma zamiary. Przybysz ze względu na swoje rozmiary a także wygląd sieje strach i wzbudza panikę wśród tamtejszych mieszkańców - wszyscy boją się "potwora", który żywi się wszystkim co metalowe: pługami, traktorami, kosami.... z czasem ich strach przekształca się w wrogość i nienawiść. Okoliczni mieszkańcy postanawiają pozbyć się robota i wypowiadają mu wojnę. Każdy chce jak najszybciej pozbyć się problemu i aby zrealizować swój cel nie cofnie się przed niczym. Korzystając z pomocy chłopca Hogart'a, któremu jako jedynemu udaje się nawiązać kontakt z robotem, starają się go zniewolić a następnie zniszczyć.

Historia została opowiedziana w pięciu rozdziałach z których pierwsza stanowi wprowadzenie do całej historii, gdzie poznajemy tytułowego bohatera. W kolejnym widzimy to jak olbrzym spotyka się z ludźmi oraz jak oni reagują na widok ogromnego - nieznanego przybysza i jego nieposkromiony apetyt. Widzimy nie tylko przerażenie ale również rodzącą się wrogość, wręcz nienawiść oraz chęć jak najszybszego "pozbycia się" problemu. W ty, rozdziale Żelazny Olbrzym spotyka chłopca - Hogharth'a, który mimo iż na początku pomaga w "pokonaniu" olbrzyma z czasem zaczyna dostrzegać, że ów "potwór" nie ma złych zamiarów. Wręcz przeciwnie - jest przyjaźnie nastawiony do ludzi, posiada uczucia a przede wszystkim jako jedyny może ocalić Ziemię, której grozi śmiertelne niebezpieczeństwo. Nękany wyrzutami sumienia chłopiec, który zdążył zaprzyjaźnić się z olbrzymem, zaczyna obmyślać plan w jaki sposób naprawić swoje błędy. Jednak, czy to mu się uda? Czy Olbrzym ocali nie tylko samego siebie ale również Ziemię, której grozi zagłada?

Książkę "Żelazny Olbrzym" można nazwać nazwać uniwersalną baśnią dla każdego, której siła tkwi w przesłaniu jakie ze sobą niesie. To historia o odwadze, konfliktach, wrogości, wręcz nienawiści, ocenianiu po pozorach a także wyglądzie. Strachu przed tym co nowe i obce jak również braku chęci jego poznania oraz zrozumienia.

Dostrzeganiu i próbie naprawienia swoich błędów, taka, która krytykuje wojnę, konflikty, zwady i nie porozumienia (także te w rodzinie i między ludźmi na co dzień) i zachęca do życia w zgodzie.

. Baśń o silnej przyjaźni, więzi, empatii (tym na czym jest, na czym polega i w jaki sposób się przejawia) a także dobru, ukrytym w każdym z nas. To walka dobra ze złem w którym to... tego dowiecie się po przeczytaniu tej mądrej opowieści

Podczas lektury "Żelaznego Olbrzyma" oczami wyobraźni można zobaczyć całą opisaną historię a także w mniejszym, bądź większym stopniu poczuć jej klimat Duża w tym zasługa zarówno w ilustracjach Chris'aMould'a i odpowiednio nadanym barwom, które nasycają opowieść jak również przekładzie Michała Rusinka, które jest lekkie i naturalne - oddające charakter opowieści (mimo iż nie znam oryginału). Wszystkie elementy są na swoim miejscu i zostały umiejętnie wyodrębnione, połączone i wyważone - jest klimat, historia, przygoda, uczucie niepewności oraz ciekawość a przede wszystkim przesłanie wynikające z fabuły. To sprawia, że "Żelazny Olbrzym" mimo iż powstał dla dzieci, może spodobać się starszym oraz dorosłym - oczywiście nie każdemu przypadnie do gustu ale z pewnością wiele osób zauroczy. To baśniowa historia pełna cennych wartości o odwiecznej walce dobra ze złem i nie tylko.

 Tytuł: Żelazny Olbrzym

Tytuł oryginału: The Iron Man

Autor: Ted Hughes

Ilustracje: Chris Mould

Tłumaczenie: Michał Rusinek

Wydawnictwo: Skład Papieru

Data wydania: 2021-03-17

Data 1. wyd. pol.: 2002-01-01

Rok wydania: 2021

Okładka: twarda

Stron: 144

SBN: 9788395903106

Ted Hughes, Chris Mould - Żelazny Olbrzym

Bajki mają to do siebie, że raz czytane pamięta się latami. Dzieje się tak dlatego, że rzadko można uświadczyć w nich przemocy, postacie są wyraziste i łatwe do zapamiętania, a przedstawiona historia zawsze niesie ze sobą morał, który może się przydać w życiu codziennym. Dlatego tak ważne jest, by zachęcać najmłodszych do sięgania po nie, ponieważ mogą stać się doskonałym wstępem do zaczęcia przygody z czytelnictwem, zaś nam dorosłym, mogą przypomnieć, że w każdym z nas tkwi dziecko, tylko czasami trzeba dać mu dojść do głosu.

Żelazny Olbrzym jest kultową powieścią stworzoną przez Teda Hugesa, której przesłanie jest aktualne po dzień dzisiejszy. Tytułowy Żelazny Olbrzym przybywa na ziemię w nikomu nieznanych zamiarach. Jego postura wzbudza strach i panikę wszędzie tam, gdzie się pojawi. Zakładając z góry, że ma wrogie intencje mieszkańcy pewnej nadmorskiej wioski postanawiają go uwięzić, by nigdy więcej nie patrzeć potworowi w oczy. Pomaga im w tym syn jednego z farmerów – Hogarth, który mimo swojego młodego wieku zaczyna dostrzegać to, na co dorośli byli po prostu ślepi – Olbrzym nikogo nie zaatakował, był po prostu głodny, dlatego niszczył wszelkie żelastwo jakie napotykał na swojej drodze. Czy naprawdę zasługiwał na to, co go spotkało?

Wydawnictwo Skład Papieru pokusiło się o ponowne wydanie ponadczasowej bajki i – moim zdaniem – był to prawdziwy strzał w dziesiątkę. Chodzi mi tu nie tylko o przepiękną twardą oprawę ze złotymi zdobieniami oraz ilustracjami Chrisa Moulda, które potrafią poruszyć wyobraźnię każdego – nawet osoby, która twierdzi, że jej nie posiada, ale zwłaszcza o historię, która pokazuje prawdziwe ludzkie zachowania. Otóż człowiek boi się zazwyczaj tego, czego nie zna. Niestety często zdarza się tak, że zgroza ta pozbawia go zdolności racjonalnego myślenia i włącza działanie – pochopne i nie zawsze sprawiedliwe.

Żelazny Olbrzym wyczula czytelników na to, że nie zawsze to co, tak bardzo inne od wszystkiego, co znają i różne, jest złe. Nikt nie ma prawa oceniać nikogo po „okładce”, ponieważ zwykle jest to bardzo krzywdzące i prowadzi do błędów, których naprawa może bardzo wiele kosztować. Odbiorcy – szczególnie ci dorośli, mogą sobie również uzmysłowić, że młodzi ludzie – wbrew wszelkim pozorom, naprawdę bardzo dużo widzą i warto okazać im maksimum zainteresowania oraz pozwolić na samodzielne działania (oczywiście w granicach zdrowego rozsądku). Prawda jest taka, że to właśnie dzieci są najbardziej tolerancyjnymi i zdolnymi do empatii istotkami, trzeba tylko je tego nauczyć.

Końcówka bajki przywodzi na myśl miejsce utopijne – takie, w którym nie ma wojen, panuje ogólny spokój i szczęśliwość. Jest to swoisty pacyfistyczny manifest tak bardzo aktualny w dzisiejszych czasach.

Myślę, że Żelazny Olbrzym powinien być – obok Małego Księcia niezbędną pozycją na półkach wszystkich moli książkowych – nie tylko tych mniejszych, ale także tych większych.

#literaturadziecięca

Monika Mikłaszewska

  

Tytuł: Żelazny Olbrzym

Autor: Ted Hughes, Chris Mould

Data wydania: 2021-03-17  

Wydawnictwo: Skład Papieru

Liczba stron: 144

ISBN: 9788395903106

Ilustracje: Chris Mould

Tłumaczenie: Michał Rusinek

Moja ocena: 10/10