Daniel Wyszogrodzki - Plac Leńskiego

Nie zna życia, kto nie dorastał w PRLu, chciałoby się powiedzieć. Ja końcówkę lat osiemdziesiątych jeszcze pamietam, więc książka Daniela Wyszogrodzkiego sprawiła mi ogromną frajdę. To taka podróż w czasie, którą docenią wszyscy, którzy tamtego życia posmakowali.

 

We wspomnieniach autora nie brak nutki nostalgii i sentymentu. Jest to jednak opowieść ponadczasowa, o dorastaniu, dojrzewaniu.

 

Wyszogrodzki nie boi się trudnych tematów, jak chociażby rozdział o zbiorowym onanizmie. Nie ucieka także od dosadnego słownictwa i przekleństw.

 

Autor wspomina swoją babcię, wyprawy do kina i inne prozaiczne składowe młodzieńczego życia, jak debaty czy lepsza jest pomidorówka z ryżem, czy makaronem? (ja wolę z ryżem i wśród znajomych jestem w mniejszości). Wyszogrodzki preferował obie wersje naprzemiennie.

 

Takich smaczków, anegdot jest w „Placu Leńskiego” całe mnóstwo. A wszystko to podane z niebywałym wręcz poczuciem humoru i lekkością.

 

Książka należy do obszernych, ma ponad pięćset stron, jednak czytając, przebrniemy przez nią szybko, dzięki zdolności opowiadania, snucia historii autora.

 

Dużym ułatwieniem w odbiorze jest podzielenie tekstu na króciutkie rozdzialiki. Zalecam czytanie po kolei, aby zachować zgodność chronologiczną, jednak na upartego, gdy brak czasu na lekturę, można pokusić się o czytanie na wyrywki, danej anegdoty, na losowej stronie lub po zanęceniu tytułem, a jest w czym wybierać, bo nagłówki, jak zresztą pozostała cześć tekstu są chwytliwe.

 

„Płac Leńskiego” to kawał życia autora, opowiedziany zabawnie i rubasznie, z muzyką w tle. Historie wystrzelone są w tempie karabinu maszynowego i aż dziw, że Wyszogrodzki to wszystko spamiętał.

 

Ukazanie PRLu oczami dziecka nie jest w literaturze tak powszechne. A tutaj mamy do czynienia z rozprawieniem się, szczerym do bólu, z minionym ustrojem.

 

Wspomnienia mają to do siebie, że często je w pamięci koloryzujemy. Zapewne tak jest także w przypadku tejże książki. Niewątpliwą mocną stroną są bohaterowie, których opisuje Wyszogrodzki. Koledzy, rodzina, czy wychowawcy.

 

Całość stanowi niebywały tygiel doznań, emocji, uczuć. I świat ten jest fascynujący. Dla wszystkich tych, którzy pamiętają komunizm w Polsce, pozycja obowiązkowa. Pozostali niech czytają i się dokształcają, choć istnieje ryzyko, że będzie to dla nich powieść science-fiction.

 

Na koniec pragnę podziękować Wydawnictwu Marginesy za niespodziankę. Wreszcie mam własnego Fiata 126p. Ikonę tamtych lat. I to w najładniejszym kolorze.

 Maria Piękoś

 

Tytuł: Plac Leńskiego

Autor: Daniel Wyszogrodzki

Data wydania: 2021-07-21

Liczba stron: 560

Wydawca: Marginesy

ISBN: 9788366863309

Daniel Wyszogrodzki - Plac Leńskiego

 

Czasem warto się zatrzymać i spojrzeć w swoją przeszłość. Zastanowić się chwilę, może nawet ubrać refleksję w słowa. Ale czy każdy to potrafi? Nie sądzę, ale Daniel Wyszogrodzki z pewnością jest jedną z takich osób.

Warszawski plac stanowi dla naszego bohatera centrum wszechświata. Właśnie tam zaczyna się jego opowieść, a potem krąży wokół tego miejsca. Socrealistyczny krajobraz warszawskiej Nowej Pragi to tło dla dorastania i pierwszych dorosłych doświadczeń. To opowieść nie tyle o czasach, ale o życiu w określonym miejscu i momencie dziejowym.

Na samym początku warto zaznaczyć, że książka jest autobiografią autora. Nie jest to jego pierwsza publikacja, jednak do tej pory większość jego dorobku stanowią tytuły o zespole The Rolling Stones. Czym więc sobie zasłużył, by czytać o jego życiorysie? Otóż czymś najważniejszym, dobrym pisaniem!

Już sam tytuł wiele mówi o książce, podkreśla on, że miejsce wydarzeń będzie miało istotne wpływ na historię. Pokusić się można nawet o stwierdzenie, że jest samodzielnym bohaterem, który ubarwia fabułę i nadaje całości kontekstu.

„Plac Leńskiego” to opowieść o dorastaniu w PRL-owskiej rzeczywistości, o miłości, seksualności, podejmowaniu ważnych, życiowych decyzji i ich konsekwencji. To opowieść o młodości w czasach Grechuty i SB, hipisów i kartek. Dla młodszych peselem będzie więc to swoista lekcja historii pokazująca, co się zmieniło, a co pozostało uniwersalne. Starsi z kolei potraktują książkę jako sentymentalną przeszłość, za której pomocą będą mogli za jej pomocą powspominać własne doświadczenia.

Reasumując, powieść stanowi świetne źródło informacji o życiu w socjalistycznej rzeczywistości, ale też ciekawą, w gruncie rzeczy dość uniwersalną opowieść o dorastaniu. Jeśli więc lubicie takie wątki, z pewnością znajdziecie w książce wiele ciekawostek, ale też interesującą fabułę.

Dominika Róg-Górecka

 

Tytuł: Plac Leńskiego

Autor: Daniel Wyszogrodzki

Wydawnictwo: Marginesy