Władza i postęp. Tysiąc lat walki o technologię i dobrobyt.

 

Słowo postęp kojarzy się nam z czymś pozytywnym. To rozwój, progres, coś co sprawia, że życie staje się łatwiejsze. Owszem, ale czasem korzyści czerpią jedynie nieliczni.

Daron Acemoglu i Simon Johnson (laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii) napisali niezwykle ciekawą książkę. Mając rozległą wiedzę ekonomiczną, w sposób bardzo przystępny opisali jak zmiany technologiczne, zwykle postrzegane jako coś niezwykle pozytywnego, zamiast prowadzić do dobrobytu całego społeczeństwa, dają korzyści jedynie elitom.

Można od razu skontrować i podać przykład rewolucji przemysłowej, która przecież sprawiła, że całe nasze społeczeństwo przeszło industrializację i mogło przejść do bardziej cywilizowanego rodzaju pracy. Ale i tutaj autorzy pokazują jakim kosztem odbywał się ten proces, jak na początku było gorzej, żeby mogło być lepiej i dlaczego, mimo nowych zdobyczy technologii, ludzie nadal żyli w biedzie.

Obecnie widać to bardziej niż kiedykolwiek. Rewolucja informatyczna wyniosła na piedestał kilka firm, a tak naprawdę ich założycieli. To oni zyskali milionowe fortuny oraz uzależnili świat od swoich wynalazków. Widzimy koncentrację kapitału, a nie ogólny dobrobyt. Kolejnym etapem tej rewolucji jest sztuczna inteligencja, której rozwój jest teraz promowany przez wszystkich dużych graczy na rynku technologii. Pytanie brzmi czy w tym przypadku można zmienić schemat i sprawić, że rozwój AI będzie przynosił korzyści ogółowi, czy znowu jedynie grupie elit?

Autorzy widzą tutaj otwartą drogę – jeszcze nie jest za późno, aby zdobycze technologii były postępem całego świata a nie grona wybranych. Jednak to, co widzimy na świecie, to ciągłe nastawienie na finansowe zyski, mimo wielu sygnałów ostrzegawczych, że powinniśmy raczej zainteresować się planetą i naszą wspólną przyszłością niż zbijaniem kapitału. Obecnie każdy gra do swojej bramki, a bogaci mają ten przywilej, że nie muszą się interesować większością świata, której nie stać na to samo, co ich. Koncentracja bogactwa to również koncentracja egoizmu.

Dla mnie ta książka jest trafną analizą i obserwacją tego, co już było. Natomiast jako naród pokazaliśmy wielokrotnie, że nie uczymy się na błędach, więc dlaczego z kolejną rewolucją miałoby być inaczej niż dotąd? Autorzy są bardziej optymistyczni niż ja i być może Wy, kolejni czytelnicy, wyciągnięcie z tej lektury więcej nadziei niż pesymizmu. Na pewno jest to lektura bardzo wartościowa i bardzo na czasie.

Tytuł: Władza i postęp. Tysiąc lat walki o technologię i dobrobyt.
Tytuł oryginału: Power and Progress. Our Thousand-Year Struggle Over Technology and Prosperity
Autor: Daron Acemoglu, Simon Johnson

Tłumaczenie: Agnieszka Sobolewska

Data wydania: 2025-06-03
Wydawnictwo: Wydawnictwo Zysk i S-ka
Liczba stron: 584
ISBN: 978-83-8335-558-0